Şeker hastalığı (Diyabet), metabolik bir hastalıktır. Diyabet, vücudun kan şekeri seviyelerini düzenleme yeteneğini etkileyen bir grup hastalığı kapsar. Temelde iki ana türü vardır: Tip 1 diyabet ve tip 2 diyabet. Ayrıca diğer nadir türleri de bulunmaktadır.
Şeker Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Diyabet belirtileri tip 1 ve tip 2 diyabet için benzer olabilir. Ancak belirtiler kişiden kişiye farklılık gösterebilir ve bazı kişiler hiçbir belirti yaşamayabilir. Yaygın diyabet belirtileri şunlardır:
- Sık İdrara Çıkma: Diyabet, böbreklerin fazla glikozu idrara atması sonucu idrara çıkma sıklığını artırabilir. Özellikle gece sık sık tuvalete gitme ihtiyacı olabilir.
- Aşırı Susama: Yüksek kan şekeri seviyeleri, vücutta sıvı kaybına neden olabilir ve sonuç olarak sürekli susuzluk hissi ve aşırı su içme gereksinimi olabilir.
- Açlık Hâli: Yüksek kan şekeri seviyelerine rağmen vücut hücrelerine gerekli enerji sağlanamadığı için sürekli açlık hissi yaşanabilir.
- Aşırı Yorgunluk: İnsülinin yetersiz kullanımı veya üretimi, enerji metabolizmasını etkileyebilir ve bu da aşırı yorgunluk ve hâlsizlik hissine yol açabilir.
- Yara İyileşmesinde Gecikme: Yüksek kan şekeri seviyeleri, yara iyileşmesini geciktirebilir. Kesikler, sıyrıklar ve diğer cilt yaraları daha uzun sürede iyileşebilir.
- Cilt Sorunları: Diyabet, cilt problemlerine yol açabilir; bu da cilt kuruluğu, kaşıntı, deri enfeksiyonları ve diğer sorunları içerebilir.
- Ağız Kuruluğu: Ağızda sürekli bir kuruluk hissi ve sık sık susama.
- Kilo Değişiklikleri: Diyabet tipine göre kilo kaybı (tip 1) veya kilo artışı (tip 2) yaşanabilir.
Şeker hastalığı belirtileri kişiden kişiye değişebilir ve bazen hiçbir belirti yaşanmayabilir. Eğer yukarıdaki belirtilerden bir veya birkaçını yaşıyorsanız veya diyabet riskiniz varsa (örneğin aile geçmişi, obezite veya yaşam tarzı faktörleri); bir sağlık profesyoneli ile görüşmeniz önemlidir. Diyabetin erken teşhisi ve yönetimi, ciddi komplikasyonların önlenmesine yardımcı olabilir.
Şeker Hastalığının Kilo Verme Üzerindeki Etkisi
Şeker hastalığı, kilo vermeye engel olmamakla birlikte, kilo verme sürecinde bazı zorluklara sebebiyet verebilir. Ancak bu durum, diyabetin türüne, tedaviye ve bireyin diyet ve yaşam tarzı alışkanlıklarına bağlı olarak değişebilir. İşte şeker hastalığının kilo verme üzerindeki etkileri:
Tip 1 Diyabet
Tip 1 diyabet, pankreasın insülin üretimini durdurduğu bir otoimmün hastalıktır. Tip 1 diyabet hastaları yaşamları boyunca insülin tedavisi almak zorundadır. İnsülin eksikliği nedeniyle kan şekerini düzenlemek için daha fazla enerji tüketirler. Bu, tip 1 diyabetli kişilerin kilo kaybetmesine neden olabilir.
Tip 2 Diyabet
Tip 2 diyabet, vücudun insülini etkili bir şekilde kullanamadığı bir durumdur. Tip 2 diyabetli kişilerde kilo sorunu yaygındır. Bu sorun genellikle insülin direnci ile ilişkilendirilir. Yüksek kan şekerine bağlı olarak vücut ağırlığı artabilir. Ancak tip 2 diyabetli kişiler, sağlıklı bir diyet ve düzenli egzersizle kilo verebilirler ve bu, kan şekerini kontrol altına alabilir.
Şeker Hastalığı Geçer Mi?
Şeker hastalığı (diyabet), kronik bir hastalıktır. Şu an için tamamen tedavi edilebildiğini söyleyemeyiz. Ancak şeker hastalığını kontrol altına almak ve yaşam kalitesini yükseltmek için bir dizi tedavi ve yaşam tarzı değişikliği uygulanabilir. Bugün için iyileştirilemeyen ve ömür boyu sürecek bir hastalık olmakla birlikte, şeker hastalığı yönetilebilir bir sağlık sorunudur.
Diyabet Tedavisi ve Yöntemleri
Şeker hastalığını yönetmek için izlenmesi gereken temel adımlar şunlardır:
- Doktor Kontrolleri: Düzenli doktor kontrolleri, kan şekeri düzeylerinizi izlemenin yanı sıra, diyabetle ilişkili komplikasyonların erken teşhis etmemize yardımcı olur. Doktor tarafından reçete edilen ilaçlar düzenli olarak alınmalı, insülin tedavileri düzenli olarak uygulanmalıdır. Ayrıca doktorun önerdiği sıklıkta kan şekeri izleme cihazı da kullanılmalıdır.
- Beslenme: Yüksek lifli, düşük glisemik indeksli, dengeli bir diyet; kan şekerini kontrol altında tutmaya yardımcı olabilir. Karbonhidratların miktarı ve tipi önemlidir. Diyetisyenin rehberliğinde bir beslenme planı, diyabet diyet listesi oluşturmak yerinde olur.
- Egzersiz: Düzenli fiziksel aktivite, kan şekerini kontrol altında tutmaya yardımcı olabilir.
- Ağırlık Kontrolü: İdeal vücut ağırlığını korumak veya kilo vermek, kan şekeri seviyelerini yönetmeye yardımcı olabilir.
- Stres Yönetimi: Stres, kan şekeri seviyelerini artırabilir. Stres yönetimi teknikleri, stresin etkilerini azaltmaya yardımcı olabilir.
- Sigara ve Alkol: Sigara ve alkol diyabet komplikasyonlarını artırabilir. Sigarayı bırakmak önemlidir. Alkol tüketimini sınırlamak veya bırakmak da kan şekeri kontrolüne yardımcı olabilir.
Kesin bir şeker hastalığı tedavisi bugün için yoktur. Diyabetle yaşam boyu başa çıkmak için disiplin ve özveri gereklidir. Her bireyin diyabet durumu farklıdır, bu nedenle doktorun oluşturacağı tedavi planı titizlikle izlenmelidir.
Sık Sorulan Sorular
Diyabet hangi yaşlarda ortaya çıkar?
Diyabet ilerleyen yaşlarda daha sık görülmekle beraber, genetik ve çevre etkenlerine bağlı olarak gençlerde hatta çocuklarda dahi görülebilir.
Diyabet tedavi edilebilir mi?
Şeker hastalığı, ömür boyunca katlanılması gereken bir sağlık sorunudur. Ancak diyabet, doktorun sürekli ve titiz denetimi altında, yaşam kalitesini sürdürmek üzere yönetilebilir bir hastalıktır.
Diyabet strese neden olur mu?
Diyabet, stres ve aşırı asabiyet hâllerine neden olabilir. Stres, şeker hastalığının belirtisi de olabilir.
Gizli şeker hastalığı nedir?
Gizli şeker hastalığı, hamilelik sırasında kadınların bazen karşılaştığı bir durumdur. Gizli şeker, annenin ve bebeğin sağlığı üzerinde olumsuz etkilere yol açabilir. Kontrolsüz yüksek kan şekerleri, anne için tip 2 diyabet riskini artırabilir ve bebekte büyüme sorunlarına, doğum komplikasyonlarına ve diğer sağlık sorunlarına neden olabilir.