Anksiyete bozukluğu semptomlarını incelemeden önce, “Anksiyete bozukluğu nedir?” sorusuna yanıt vermek faydalı olacaktır. Anksiyete bozukluğu; aşırı ve genellikle kontrol edilemeyen korku, endişe ve kaygı duygularıyla karakterize bir dizi durumu kapsar. Bu bozukluklar, kişinin günlük hayatını önemli ölçüde etkileyebilecek çeşitli semptomlarla kendini gösterebilir ve semptomların tanınması, teşhis ve etkili tedavi için esastır.
Anksiyete Bozukluğu Belirtileri
1. Aşırı endişe ve korku: Anksiyete bozukluklarının başlıca semptomlarından biri aşırı endişe ve korkudur. Anksiyete bozukluğu olan bireyler genellikle günlük durumlar, gelecekte yaşanacak olaylar veya belirli tetikleyiciler hakkında sürekli ve yoğun endişelere sahiptirler. Bu aşırı endişe bunaltıcı ve kontrol edilmesi zor olabilir, duygusal problemlere yol açabilir.
2. Huzursuzluk ve sinirlilik: Anksiyete huzursuzluk olarak ortaya çıkabilir, rahatlamayı veya hareketsiz kalmayı zorlaştırır. Anksiyete bozukluğu olan kişiler kolayca sinirlenebilir, stres faktörlerine veya küçük rahatsızlıklara daha yoğun tepki verebilirler.
3. Fiziksel belirtiler: Fiziksel semptomlar da anksiyete bozukluklarının yaygın belirtileridir. Bunlar arasında kas gerginliği, titreme, terleme ve kalp atışlarının hızlanması sayılabilir. Fizyolojik tepkiler, vücudun algılanan tehditlere karşı “savaş ya da kaç” tepkisinin bir parçasıdır; vücudu tehlikeye karşı tepki vermeye hazırlar.
4. Konsantrasyon güçlüğü: Anksiyete, bilişsel işlevleri bozarak konsantrasyon güçlüğüne, hafıza sorunlarına ve belirsizliğe neden olabilir. Bireyler endişeli düşünceleri nedeniyle görevleri tamamlamayı veya karar vermeyi zor bulabilirler.
5. Uyku bozuklukları: Anksiyete bozukluğu olan birçok kişi uyku bozuklukları yaşar. Bu bozukluk; uykuya dalma, uykuda kalma veya onarıcı uykuyu deneyimleme güçlüğünü içerebilir. Yorgunluğa ve gündüz vakti uyuşuk haline yol açabilir.
6. Kaçınma davranışı: Anksiyete ile başa çıkmak için bireyler; kaygılarını tetikleyen durumlardan, yerlerden veya faaliyetlerden uzak durma davranışında bulunabilirler. Bu kaçınma geçici bir rahatlama sağlarken uzun vadede kaygıyı güçlendirebilir.
7. Gastrointestinal semptomlar: Anksiyete sindirim sistemini etkileyerek mide bulantısı, karın ağrısı, ishal veya irritabl bağırsak sendromu (IBS) gibi semptomlara yol açabilir. Bu semptomlar genellikle bağırsak – beyin bağlantısıyla ilişkilidir.
8. Aşırı terleme: Anksiyete, stresli olmayan durumlarda bile aşırı terlemeye neden olabilir. Bu durum özellikle sosyal ortamlarda sıkıntı verici olabilir.
9. Panik ataklar: Panik bozukluk gibi bazı anksiyete bozuklukları, tekrarlayan panik ataklarla bağlantılıdır. Bunlar dakikalar içinde zirveye ulaşan ani, yoğun korku veya rahatsızlık ataklarıdır; göğüs ağrısı, nefes darlığı ve yaklaşan bir tehlike hissi gibi semptomları barındırabilirler.
10. Kas ağrıları ve sancıları: Anksiyeteye bağlı kalıcı kas gerginliği genellikle boyun, omuzlar ve sırtta olmak üzere kas ağrıları ve sızılara neden olabilir. Bu fiziksel rahatsızlık, sıkıntı hissini perçinleyebilir.
11. Mükemmeliyetçilik: Anksiyete bozuklukları, bireylerin kendileri için gerçekçi olmayan yüksek standartlar belirledikleri ve hata yapmaktan korktukları mükemmeliyetçi eğilimlere yol açabilir. Bu durum erteleme ve aşırı özeleştiri ile sonuçlanabilir.
12. Obsesif-kompulsif davranışlar: Obsesif-kompulsif bozukluk (OKB) belirli bir anksiyete bozukluğu türüdür. OKB’li bireyler kendilerini istenmeyen düşünceler (obsesyonlar) içinde bulurlar ve sıkıntılarını hafifletmek için tekrarlayan davranışlarda (kompulsiyonlar) bulunurlar.
13. Spesifik fobiler: Bazı anksiyete bozuklukları yükseklik, örümcek veya uçma korkusu gibi spesifik fobileri içerir. Fobik uyaranla karşılaşıldığında, bireyler aşırı kaygı veya panik yaşayabilir.
14. Kendinden şüphe etme ve kendi kendine olumsuz konuşma: Anksiyete bozuklukları genellikle kendi kendine olumsuz konuşma ve kendinden şüphe etmeyi içerir. Bireyler kendilerini aşırı derecede eleştirebilir ve sürekli olarak yeterince iyi olmadıklarından korkabilirler.
15. Kontrolü kaybetme korkusu: Anksiyete bozukluğu olan birçok kişi kontrolü kaybetme veya “delirme” korkusu yaşar.
16. Duyusal hassasiyet: Anksiyete bozukluğu olan bazı bireyler gürültü, ışık veya dokunma gibi duyusal uyaranlara karşı yüksek hassasiyete sahiptir. Bu hassasiyetler anksiyete semptomlarını daha da kötüleştirebilir.
17. İntihar düşünceleri: Ciddi vakalarda, anksiyete bozuklukları intihar düşüncelerine veya fikrine neden olabilir. Siz veya tanıdığınız biri kendisini zarar verme veya intihar düşünceleri içinde bulmuşsa, bir ruh sağlığı uzmanından acil yardım almak çok önemlidir.
Yaygın Anksiyete Bozukluğu nedir?
Yaygın Anksiyete Bozukluğu (YAB); sağlık, mali durum, ilişkiler ve günlük sorumluluklar dâhil olmak üzere, çeşitli konular hakkında aşırı ve kontrol edilemeyen endişe hâlidir. Endişeler genellikle gerçekçi değildir. Bu kronik kaygı durumu günlük yaşamı önemli ölçüde etkileyerek konsantre olmayı, rahatlamayı veya aktivitelerden keyif almayı zorlaştırabilir.
Yaygın Anksiyete Bozukluğu belirtileri arasında kas gerginliği, huzursuzluk, yorgunluk, sinirlilik ve uyku bozuklukları gibi semptomlar vardır. YAB genellikle, bir tehdit olmasa bile, yaklaşan bir kıyamet veya felaket duygusu içerir. YAB’li bireyler sürekli olarak olumsuz sonuçlar bekleyebilir, bu da kaygılarının artmasına ve hayata olumsuz bakmalarına neden olabilir.
Yaygın Anksiyete Bozukluğu, Bilişsel işlevler üzerinde de önemli bir etkiye sahip olabilir. YAB’lı bireyler genellikle konsantrasyon ve hafıza sorunlarıyla mücadele eder, bu da odaklanma ve dikkat gerektiren görevleri yerine getirmeyi zorlaştırır. Akademik veya iş performansları etkilenebilir, hayal kırıklığı ve çaresizlik hissine kapılabilirler.
YAB’IN kesin nedeni tam olarak anlaşılamamıştır ancak genetik, çevresel ve psikolojik faktörlerin bir kombinasyonunu içerdiğine inanılmaktadır. Ailesinde anksiyete bozukluğu öyküsü olan kişilerde Yaygın Anksiyete Bozukluğu gelişme riski daha yüksek olabilir. Travma veya önemli yaşam değişiklikleri durumu tetikleyebilir veya şiddetlendirebilir.
Uygun tedavi ve destekle, Yaygın Anksiyete Bozukluğu olan bireyler kaygılarını yönetmeyi öğrenebilir, düşünceleri ve duyguları üzerindeki kontrollerini yeniden kazanabilir.
Sosyal Anksiyete Bozukluğu nedir?
Sosyal fobi olarak da adlandırılan Sosyal Anksiyete Bozukluğu, sosyallik içeren durumlara ve başkaları tarafından yargılanmaya karşı yoğun bir korku olarak tanımlanabilir. Bu bozukluğu yaşayan kişiler, sosyal ortamlarda veya bir performans sergileme durumunda yetersiz veya beceriksiz olarak algılanmaktan aşırı derecede endişe duyarlar.
Sosyal anksiyete bozukluğu olan bireyler genellikle korkularını tetikleyen durumlardan kaçınmak için büyük çaba sarf ederler. Bu durum, sosyallik içeren bir planı atlamayı, topluluk önünde konuşmaktan kaçınmayı veya ilgi odağı olabileceklerine inandıkları herhangi bir etkinlikten uzak durmayı içerebilir.
Sosyal Anksiyete Bozukluğu’nun kişinin hayatı üzerinde önemli olumsuz etkileri olabilir. Sosyal izolasyona, gergin ilişkilere, akademik veya mesleki zorluklara ve öz saygının azalmasına yol açabilir. Yargılanma ve reddedilme korkusu, kişisel ve mesleki gelişimi engelleyebilir ve kişisel gelişim fırsatlarını sınırlayabilir.
Sosyal Anksiyete Bozukluğu olan bireyler için bir ruh sağlığı uzmanından yardım almak çok önemlidir. Doğru müdahalelerle, birçok kişi semptomlarında önemli ölçüde iyileşme yaşayabilir ve sosyal açıdan daha tatmin edici yaşamlar sürdürebilir.
Anksiyete bozukluğu için hangi doktora gidilir?
Anksiyete bozukluğu için psikiyatrist, psikolog gibi bir ruh sağlığı alanında uzman kişilere danışılması tavsiye edilir. Psikiyatristler tıp doktorları olarak ilaç reçete edebilir ve terapi sağlayabilirler. Psikologlar ise bilişsel-davranışçı terapi gibi kanıta dayalı tedaviler de dahil olmak üzere, psikoterapi ve danışmanlık hizmetleri sunarlar. Seçiminiz özel ihtiyaçlarınıza ve tercihlerinize bağlıdır
Sizden Gelen Sorular
Anksiyete bozukluğu nedir?
Sürekli endişe, korku ve gerilim gibi belirgin anksiyete semptomlarının uzun süreli ve tekrarlayıcı bir şekilde yaşandığı bir psikiyatrik rahatsızlıktır. Günlük yaşamı olumsuz etkileyebilir ve fiziksel semptomlar (örneğin, titreme, terleme) ile birlikte seyredebilir.
Anksiyete bozukluğu belirtileri nelerdir?
Anksiyete bozukluğunun kas gerginliği, titreme, terleme ve kalp atışlarının hızlanması gibi fiziksel belirtiler vardır. Ayrıca aşırı endişe ve korku, huzursuzluk, sinirlilik ve konsantrasyon güçlüğü de anksiyete bozukluğu belirtileri arasındadır.
Yaygın anksiyete bozukluğu nedir?
Yaygın anksiyete bozukluğu sürekli aşırı endişe ve kaygı hissi ile tanımlanan bir anksiyete bozukluğu türüdür. Yaygın anksiyete bozukluğu semptomları; zihinsel ve fiziksel rahatsızlık hissi, sürekli endişe, kas gerginliği, uykusuzluk ve konsantrasyon bozukluğu gibi belirtiler içerir.
Yaygın anksiyete bozukluğu belirtileri nelerdir?
Yaygın anksiyete bozukluğu belirtileri arasında kas gerginliği, huzursuzluk, yorgunluk, sinirlilik ve uyku bozuklukları gibi semptomlar vardır. Yaygın anksiyete bozukluğu genellikle, bir tehdit olmasa bile, yaklaşan bir kıyamet veya felaket duygusu içerir. Yaygın anksiyete bozukluğu bulunan bireyler sürekli olarak olumsuz sonuçlar bekleyebilir, bu da kaygılarının artmasına ve hayata olumsuz bakmalarına neden olabilir.
Sosyal anksiyete bozukluğu nedir?
Sosyal anksiyete bozukluğu, kişinin sosyal etkileşimler sırasında aşırı endişe ve kaygı duyduğu bir anksiyete bozukluğu türüdür. Kişinin toplum içinde olumsuz şekilde değerlendirilme korkusuyla ilişkilidir, sosyal etkileşimleri sınırlayabilir.
Sosyal anksiyete bozukluğu belirtileri nelerdir?
Sosyal anksiyete bozukluğu belirtileri arasında topluluk önünde konuşma, sosyal etkileşim veya bir performans sırasında yoğun bir kaygı, utanma ve özsaygı eksikliği içerir. Kişiler başkaları tarafından eleştirilme veya küçümsenme korkusuyla çekingen davranabilirler ve sosyal etkileşimlerden kaçınma eğiliminde olabilirler. Fiziksel semptomlar arasında terleme, titreme, mide rahatsızlığı ve kalp çarpıntısı gibi belirtiler yaygın olarak görülür.
Anksiyete bozukluğu için hangi doktora gidilir?
Anksiyete bozukluğu için psikiyatrist veya psikoterapist gibi ruh sağlığı profesyoneline başvurulabilir. Bu uzmanlar anksiyete belirtilerini değerlendirir, tanı koyar ve uygun tedavi planını belirlerler.