Pasif içicilik, aktif olarak sigara içmeyen kişiler tarafından tütün dumanının istemsiz şekilde solunmasıdır. Bu maruziyet, sigara içmeyen kişiler aktif olarak sigara içen kişilerin yakınında; ev, araba veya kamu kuruluşları gibi genellikle kapalı alanlarda bulunduklarında meydana gelir.
Sigara içme eylemi kişisel bir seçimdir fakat pasif içicilik, tütün kullanımının zararlı etkilerini sigara kullanmayanlara de yayar. Çok sayıda çalışma pasif içicilik ile ilişkili ciddi sağlık risklerini ortaya koyduğundan, önemli sağlık problemlerini önlemek için bu konuda dikkatli olunması şarttır. Pasif içicilikte bulunan zehirli kimyasallar, solunum yolu enfeksiyonları ve kalp hastalıklarından kansere ve çocuklarda gelişim sorunlarına kadar bir dizi sağlık sorununa yol açabilir.
Sigara maruziyetini azaltma çabaları dünyanın birçok yerinde ilerleme kaydetmiştir ancak mücadele henüz bitmemiştir. Sigara içenlerin kapalı alanlarda, özellikle de savunmasız bireylerin bulunduğu ortamlarda sigara içmekten kaçınarak çevrelerindeki kişilerin sağlığını düşünmeleri çok önemlidir.
Pasif içicilik ile ilişkili riskler konusunda farkındalık yaratarak ve dumansız politikalar uygulayarak, herkes için daha sağlıklı, dumansız bir ortam için çalışabiliriz.
Sigara Dumanının Zararlı Bileşenleri
Sigara dumanı; zararlı olduğu bilinen 250’den fazla ve kansere neden olabilen yaklaşık 70 kimyasal dahil olmak üzere, 7.000’den fazla kimyasalın bir karışımıdır. İki tür duman vardır: Ana akım dumanı ve yan akım dumanı. Ana akım duman, sigara içen kişinin doğrudan sigaradan soluduğu ve dışarı verdiği dumandır. Yan akım duman, tütün ürününün yanan ucundan yayılan dumandır ve daha düşük bir sıcaklıkta üretildiği ve daha yüksek konsantrasyonlarda zararlı kimyasallar içerdiği için ana akım dumandan daha zararlıdır. Pasif etkilenimin ana kaynağıdır.
Pasif içicilikte solunanlar benzen, formaldehit ve polisiklik aromatik hidrokarbonlar gibi kanserojenlerin yanı sıra karbon monoksit ve hidrojen siyanür gibi toksik maddeleri de içerir. Bu kimyasallar, sigara içmese de dumana maruz kalan kişiler üzerinde ani ve uzun vadeli sağlık etkilerine neden olabilir.
Pasif İçicilik ve Zararları
Pasif içicilik, sigara içmeyenler için önemli sağlık riskleri oluşturmaktadır ve bu riskler yeni doğandan yetişkinlere kadar çeşitli yaş gruplarını kapsamaktadır. Pasif içicilik zararları nelerdir, yakından bakalım:
- Solunuma Etkileri: Pasif içiciliğe maruz kalan çocuklarda bronşit ve zatürre gibi solunum yolu enfeksiyonları riski artar. Ayrıca astım gibi rahatsızlıklara yakalanma olasılıkları da daha yüksektir. Yetişkinlerde pasif içicilik, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) gibi mevcut solunum rahatsızlıklarını daha da kötüleştirebilir.
- Kardiyovasküler Etkiler: Pasif içiciliğe maruz kalmak, sigara içmeyenlerde kalp hastalığı riskini artırır. Kan basıncının yükselmesine, koroner kan akışının azalmasına ve kalp krizi olasılığının artmasına neden olabilir.
- Kanser Riski: Pasif içiciliğe maruz kalan sigara içmeyen kişilerde akciğer kanseri gelişme riski artmaktadır ve bazı çalışmalar bu riskin %30’a kadar yükseldiğini göstermektedir. Ayrıca pasif içicilik, meme ve nazal sinüs kanserleri de dâhil olmak üzere diğer kanser risklerinde de artışla ilişkilendirilmiştir.
- Ani Bebek Ölümü Sendromu (ABÖS): Pasif içiciliğe maruz kalan bebekler ABÖS’e daha yatkındır. Bebekler hamilelik sırasında veya doğumdan sonra yaşadıkları ortamda dumana maruz kaldıklarında risk özellikle yüksektir.
- Düşük Doğum Ağırlığı ve Erken Doğum: Pasif içiciliğe maruz kalan hamile kadınların düşük doğum ağırlıklı veya erken doğmuş bebek doğurma riski daha yüksektir. Bu da yeni doğanlar için bir dizi sağlık komplikasyonuna yol açabilir.
- Bilişsel ve Davranışsal Etkiler: Pasif içiciliğe maruz kalan çocuklar gelişimsel gecikmeler ve dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) dâhil olmak üzere davranış sorunları yaşayabilir.
Pasif İçiciliğin Küresel Etkisi
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) pasif içiciliği önemli bir halk sağlığı sorunu olarak kabul etmiştir. Her yıl 600.000’den fazla ölümün pasif içicilikten kaynaklandığı tahmin edilmektedir. Bu rakam sadece sigara içmeyen ve tütün dumanına maruz kalan kişileri değil, aynı zamanda ebeveynleri veya bakıcıları tarafından pasif içiciliğe maruz bırakılan çocukları da kapsamaktadır.
Birçok ülke pasif sigara maruziyetini azaltmak için halka açık yerlerde, işyerlerinde ve kapalı ortamlarda dumansız hava sahası politikalarını uygulamaya koymuştur. Bu politikalar pasif içiciliğin yaygınlığını azaltmada ve halk sağlığını iyileştirmede etkili olmaktadır.
Pasif İçicilikten Nasıl Korunulur?
Pasif içicilikten, başkalarının dumanına maruz kalmaktan kaçınmak; sağlığınızı ve etrafınızdakilerin sağlığını korumak için oldukça mühimdir. İşte pasif içicilikten nasıl korunulur konusunda yardımcı olabilecek birkaç strateji:
- Dumansız ortamları seçin: İş, sosyal faaliyetler ve eğlence için mümkün olduğunca dumansız ortamları seçin. Birçok ülke sigara içmeyenleri pasif içicilikten korumak için halka açık yerlerde, restoranlarda, barlarda ve işyerlerinde dumansız ortam politikaları uygulamaktadır.
- Dumansız konaklama isteyin: Otel odaları veya konaklama yerleri için rezervasyon yaparken sigara içilmeyen odalar talep edin. Birçok otel sigara içmeyen misafirleri ağırlamak için dumansız seçenekler sunmaktadır.
- Evde sigarasız alanlar belirleyin: Sigara içen biriyle yaşıyorsanız, ev içinde sigara içmek için sınırlar belirleyin. Dumanın iç mekanlara sızmasını önlemek için girişlerden ve pencerelerden uzakta, açık sigara içme alanlarınız olsun.
- Havalandırma sistemlerini kullanın: Sigara içilmesine izin verilen bir yerdeyseniz, dumana maruz kalmayı en aza indirmek için uygun havalandırma sistemlerinin mevcut olduğundan emin olun. İç mekan hava kirliliğini azaltmaya yardımcı olmak için pencereleri açın veya filtreleri bulunan hava temizleyicilerini kullanın.
- Sigara içenlere yakın olmaktan kaçının: Sosyal ortamlarda veya toplantılarda, pasif içiciliğe maruz kalmanızı azaltmak için sigara içenlerden uzak durmaya çalışın. Gerekirse sigara içenlerden kibarca yakınınızda sigara içmemelerini isteyin.
- Dumansız ulaşım araçlarını seçin: Sigara içmenin yasak olduğu otobüs, tren ve uçak gibi dumansız ulaşım araçlarını tercih edin. Birçok ülke toplu taşıma araçlarında sigara içilmesini yasaklamıştır.
- Dumansız yemek yeme yerlerini seçin: Sigara içilmeyen restoran, kafe ve barları tercih edin. Rezervasyon yaparken sigara içme politikaları hakkında bilgi alın.
- Dumansız alanları savunun: Dumansız alanlara dair politikaları destekleyin ve savunuculuğunu yapın. Yerel işletmeleri ve mekanları dumansız yönetmelikleri uygulamaya teşvik edin.
- Eğitin ve bilgilendirin: Ailenizi, arkadaşlarınızı ve meslektaşlarınızı pasif içiciliğin tehlikeleri konusunda eğitin. Farkındalığı artırmak için pasif içicilik ile ilişkili sağlık riskleri hakkında bilgi paylaşın.
- Sigara içenleri bırakma konusunda destekleyin: Sigara içen sevdikleriniz varsa, sigarayı bırakmalarına yardımcı olmak için destek sunun. Bırakma çabaları sadece onların sağlığına fayda sağlamakla kalmayacak, aynı zamanda sizin pasif içiciliğe maruz kalmanızı da azaltacaktır.
- Haklarınızı bilin: Yerel ve ulusal sigara içme yönetmelikleri ve yasaları hakkında bilgi edinin. Sigara içmeyen biri olarak hangi haklara sahip olduğunuza hakim olun.
Sık Sorulan Sorular
Pasif içicilik ne anlama gelir?
Pasif içicilik bir kişinin aktif olarak sigara içmemesine rağmen sigara dumanına maruz kaldığı durumu ifade eder. Kişi, sigara içilen bir ortamda bulunarak sigara dumanının zararlı kimyasallarını solumak zorunda kalır ve bu da sağlık risklerini artırabilir. Pasif içicilik çocuklar, hamile kadınlar ve kronik solunum rahatsızlığı olan bireyler için özellikle tehlikeli olabilir.
Pasif içicilik nedir?
Pasif içicilik, bir kişinin sigara veya diğer tütün ürünlerini kullanmayan, ancak sigara içen kişinin dumanına maruz kaldığı durumu ifade eder. Bu kişiler, sigara dumanındaki zararlı kimyasalları solumak zorunda kalır ve bu, sağlık sorunlarına yol açabilir. Özellikle kapalı alanlarda veya sigara içilen ortamlarda pasif içiciliğe maruz kalan kişiler, tütün dumanından kaynaklanan sağlık risklerine karşı korunma önlemleri almalıdır.
Pasif içicilikten nasıl korunulur?
Pasif içicilikten korunmak için sigara içilmeyen alanlarda bulunmak ve kapalı mekanlarda sigara içilmemesini sağlamak önemlidir. Ayrıca sigara içenlerle yakın teması sınırlamak ve sigara içilen ortamlarda dumanı solumamak da pasif içicilikten korunmada yardımcı olabilir. Bu önlemler, ortaya çıkabilecek sağlık sorunlarını azaltmaya yardımcı olabilir.
Pasif içicilik zararlı mıdır?
Evet, pasif içicilik zararlıdır çünkü sigara dumanı, birçok zararlı kimyasal maddeyi içerir ve bu maddeleri solumak sağlık sorunlarına yol açabilir. Pasif içicilik, ciddi sağlık problemlerine katkıda bulunabildiği için tütün dumanından uzak durmak, sağlık açısından önemli bir koruyucu önlem olarak kabul edilir.
Pasif içiciliğin zararları nelerdir?
Pasif içicilik, sigara dumanına maruz kalan kişiler için ciddi sağlık riskleri taşır. Bu riskler arasında solunum yolu enfeksiyonları, astım şiddetlenmesi, akciğer kanseri ve kalp hastalıkları gibi ciddi hastalıkların riskinin artması bulunur. Özellikle çocuklar, hamile kadınlar ve kronik solunum rahatsızlıkları olan kişiler, pasif içicilik nedeniyle sağlık sorunlarına daha duyarlıdır ve bu nedenle sigara dumanından uzak durmak önemlidir.